Keizers en vorsten, leiders en volgers, uitvinders en geleerden: sinds de middeleeuwen is Neurenberg een spiegelbeeld van de Duitse geschiedenis. Imposant, interessant en zwevend tussen grootheid en tragiek. Onder de bescherming van de burcht kwamen ambacht en kunst tot bloei. Een nieuwe, vrije geest bezielde de stad en bijna nergens kon je zo goed leven als hier. En dat is tot op heden zo gebleven.
Neurenberg en zijn burcht: het stadsbeeld wordt nog altijd beheerst door deze enorme vesting, die werd gebouwd rond 1140 onder keizer Konrad III en tot in de 17e eeuw diverse keren is uitgebreid. Honderdduizenden bezoekers per jaar maken hier een reis naar het begin van de nieuwe tijd en de middeleeuwen – tijdperken die in deze stad levend zijn gebleven. Een historische wandeling door Neurenberg eindigt – of begint – bij de burcht. Wie deze wandeling maakt, zal verbaasd zijn over de rijkdom aan belangrijke gebouwen en plekken die de stad heeft: de indrukwekkende versterkingswerken, de prachtige kerken, de originele fonteinen als getuigenissen van de wereldwijde handel in vroegere tijden, het Fembohaus met het stadsmuseum, het Tucherschloss, dat zo authentiek overkomt dat het lijkt alsof de voormalige bewoners alleen even een wandeling zijn gaan maken.
Eeuwen geleden was Neurenberg al een centrum van de instrumentenmakerij en rijke burgers konden zich zelfs draagbare klokken veroorloven: de beroemde ‘Neurenbergse eieren’. Uit deze tijd dateren ook het Albrecht-Dürer-Haus, waar Dürer jarenlang heeft gewoond, en de twee prachtige raadhuizen van de stad. Andere plaatsen die van betekenis zijn geweest in de geschiedenis van Neurenberg, getuigen daarentegen van een ‘valse grootheid’, zoals het documentatiecentrum op het Rijksdagterrein, waar de nazi’s hun spookachtige massabijeenkomsten hielden, en rechtszaal nr. 600 in het paleis van justitie, waar in 1946 de kopstukken van het naziregime werden aangeklaagd en veroordeeld en sinds 2010 het museum ‘Memorium Nürnberger Prozesse’ is gevestigd. Noodzakelijke herinneringen aan verschrikkelijke gebeurtenissen in de geschiedenis van Neurenberg die nooit meer teruggedraaid kunnen worden.
Positievere gedachten begeleiden grote en kleine bezoekers in december bij een wandeling over de kerstmarkt, die hier Christkindlesmarkt heet en de historische binnenstad al meer dan 400 jaar doet stralen in het schijnsel van duizenden lichtjes. Of in het speelgoedmuseum met zijn tentoonstellingsstukken die soms zelfs dateren uit het begin van de nieuwe tijd. Of in het spoorwegmuseum, waar de ‘Adler’, de eerste locomotief ter wereld, getuigt van de beginperiode van de moderne mobiliteit. in dit museum beslaan het tijdsbestek van het begin van de geschiedenis via de middeleeuwen, barok, renaissance en verlichting tot de 19e eeuw en geven een indruk van de veranderingen die zich in deze tijd hebben voltrokken. Ook het Handwerkerhof, direct tegenover het neobarokke centraal station, geeft een beeld van hoe het er in het verleden aan toe ging.
Door de poorten van dit complex kwamen reizigers vroeger de stad binnen. Nu vinden ze hier een bonte mix van oude en nieuwe ambachtskunst. Je kunt er de ambachtslieden bij het werk over de schouder kijken en blikken speelgoed en leren portemonnees kopen, maar natuurlijk ook de wereldberoemde echte Neurenberger Lebkuchen. Van historisch bewustzijn geven de inwoners van de stad ook blijk bij hun lijfgerecht, de gegrilde Neurenberger braadworst, waarvan kan worden aangetoond dat deze al werd verkocht in de eerste helft van de 14e eeuw. Sindsdien worden de lekkere kleine worstjes naar oud recept bereid in historische braadworstkeukens, bijvoorbeeld in het ‘Bratwurstglöcklein’ vlak bij het Handwerkerhof.
Hier hebben kooplieden en reizigers uit de hele wereld gegeten, maar ook de burgers, ambachtslieden, kunstenaars en geleerden uit de vrije rijksstad zelf, onder wie Peter Henlein, Hans Beheim, Albrecht Dürer en Hans Sachs. Zo ziet u dat wandelen in de sporen van deze bekende persoonlijkheden beslist ook een culinair genoegen is. Maar over het algemeen geldt: voor iedereen die de geschiedenis van heel dichtbij wil beleven – misschien wel bij een vers getapt glas bier in een van de vele cafés in de binnenstad – is Neurenberg het bezoeken meer dan waard.