Leipzig

Hoe muzikaal de inwoners van Leipzig zijn, blijkt alleen al uit het feit dat de vreedzame revolutie in 1989 vanuit deze stad werd gedirigeerd. Na de val van de DDR heeft Leipzig de titel ‘heldenstad’ gekregen – wat echter net zo goed zou kunnen slaan op de grote musici, dirigenten en componisten die waarschijnlijk nergens zo aanwezig en populair zijn als hier.

Leipzig moet iets heel bijzonders hebben, dat muziek hier altijd zijn grote rol heeft gespeeld. In dit opzicht is de traditie van Leipzig zonder meer opmerkelijk: sinds 1254, het jaar waarin het Thomanerchor, een van de oudste jongenskoren ter wereld, voor het eerst in de oorkonden werd vermeld, heeft muziek een vaste plek veroverd in de harten van de mensen – en binnen de muren van diverse bekende gebouwen. Zoals het Gewandhaus, de thuisbasis van het in 1743 opgerichte Gewandhausorchester, dat jarenlang onder leiding heeft gestaan van Kurt Masur, het gezicht van de vreedzame revolutie. Dit concertgebouw heeft een indrukwekkend orgel, dat met 6.638 pijpen onvergetelijke klanken produceert. Of de prachtige opera, een van de oudste muziektheaters van Europa, die beroemd is om zijn van barok tot modern variërende repertoire.

Tijdloos modern zijn in Leipzig echter ook Johann Sebastian Bach, de beroemdste cantor van de Thomaskirche, de in Leipzig geboren componisten Richard Wagner en Felix Mendelssohn Bartholdy, die hier in 1843 het eerste Duitse conservatorium oprichtte, en Robert Schumann en Clara Wieck, die de stad niet alleen in hun ban brachten als musici, maar ook als liefdespaar. Een innige liefdesrelatie hebben de inwoners van Leipzig ook met een van de oudste koffiehuizen van Europa: Coffe Baum is sinds 1711 een favoriet ontmoetingspunt van dichters, denkers en andere grootheden. Bach, Schumann, Liszt, Grieg, Wagner en anderen kwamen hier graag. En dat hadden ze niet alleen gemeen met Goethe en Lessing, maar ook met Napoleon en Augustus de Sterke. Een duidelijk teken dat Leipzig aantrekkelijk was en is voor totaal verschillende mensen – en niet alleen voor musici en componisten.

Als u zelf in Leipzig bent, moet u beslist eens een kijkje nemen op de derde etage van ‘Zum Arabischen Coffe Baum’, zoals het koffiehuis voluit heet. Hier bevindt zich namelijk een koffiemuseum dat in 15 ruimtes meer dan 500 museumstukken uit 300 jaar Saksische koffie- en cultuurgeschiedenis presenteert. Wie graag verder loopt in de sporen van de grote muzikale traditie van Leipzig, zal vol lof zijn over het museum voor muziekinstrumenten. Dit is in het bezit van een van de belangrijkste collecties in zijn soort ter wereld en geeft de bezoekers een schat aan informatie over de muziekgeschiedenis van de stad.

Wat het staatsbestuur beslist niet als muziek in de oren geklonken zal hebben, zijn de koren en het marsritme die de inwoners van Leipzig lieten horen, toen zij in 1989 het einde van de DDR inluidden. Uitgaande van kerkdiensten en demonstraties in en om de Nikolaikirche in het stadscentrum ontwikkelde zich een beweging die het regime binnen een paar maanden wegvaagde. Dat een van de beruchtste centrales van de gehate staatsveiligheidsdienst in Leipzig gevestigd was, in het ‘Haus zur runden Ecke’, was ongetwijfeld een van de oorzaken hiervan. Een interessante tentoonstelling documenteert het werk van de Stasi-snuffelaars – geen mooi hoofdstuk, maar wel een essentieel onderdeel van de jongste Duitse geschiedenis. In de dierentuin van Leipzig wordt er iets verder teruggegaan in de historie, om precies te zijn een paar honderd miljoen jaar. Hier nodigt Gondwanaland de bezoekers uit tot het maken van een tropische avonturenreis naar het tijdperk in de geschiedenis van de aarde waarin het supercontinent Gondwana het zuidelijke halfrond beheerste. Terug in het heden is het misschien een goed idee te gaan winkelen of een kroegentocht te maken. Rondom de Markt, in de idyllische steegjes in de historische binnenstad, bevinden zich tal van antiek- en boekwinkels, chique boetieks en leuke kleine winkeltjes waar voor iedereen wel iets te vinden is. Maar verbaas u niet, als daarbij de een of andere melodie in uw hoofd blijft hangen – u bent tenslotte in Leipzig.